Kawa na czczo czy po śniadaniu – kiedy lepiej wypić małą czarną?

Kawa rano zamiast śniadania – czy to dobry pomysł? Pobudzi i doda energii, a może będzie szkodliwa dla żołądka, odwodni lub wypłucze magnez? Czy te obiegowe opinie są zgodne z faktami? Sprawdź, kiedy najlepiej zrobić sobie przerwę na małą czarną lub delektować się aksamitnym cappuccino.

Właściwości kawy. Jak kawa oddziałuje na organizm?

Chociaż kawa traktowana jest często jako jedna z używek lub napój pity wyłącznie dla przyjemności, wykazuje szereg pozytywnych właściwości:

Przyspiesza metabolizm i wpływa na szybsze opróżnianie żołądka. Może to mieć szczególne znaczenie dla osób, które dbają o linię. Zmniejsza wchłanianie węglowodanów i tłuszczów, uwalnia kwasy tłuszczowe;
Badania wykazują, że małe ilości kawy wypijanej każdego dnia mogą uchronić przed chorobami układu oddechowego i krążenia, cukrzycą, nowotworem wątroby lub udarem. Ma też pozytywny wpływ na profilaktykę przeciwko Alzheimerowi i Parkinsonowi;
zmniejsza stężenie enzymów wątrobowych we krwi;
zawiera antyoksydanty (kwas chinowy, chlorogenowy i kawowy), które niwelują wolne rodniki i opóźniają procesy starzenia się organizmu.

Kawa – zwłaszcza ta pita w znacznym nadmiarze – może też wykazywać działania niepożądane:

spożyta przed snem może prowadzić do problemów z zaśnięciem;
może przechodzić przez łożysko i mieć wpływ na płód, dlatego kobiety w ciąży powinny ją ograniczyć (ale nie muszą całkowicie z niej rezygnować);
pobudzanie kwasów żołądkowych może negatywnie wpływać na osoby z chorobami przewodu pokarmowego, zwłaszcza refluksem;
może ograniczać wchłanianie niektórych składników odżywczych: witaminy B2 i B6, folianów, witaminy D, żelaza, wapnia (dlatego warto pić ją z mlekiem);
może uzależniać;
zbyt duże ilości mogą prowadzić do rozdrażnienia, bólu głowy, ale też senności i zmęczenia.

Czy kawa na czczo jest szkodliwa? Fakty i mity

Skutki picia kawy na czczo nie zostały do tej pory dobrze przebadane. Na ten temat krąży jednak wiele obiegowych opinii. Czy mają one podłoże w nauce? Czy kawa wypijana rano, zamiast śniadania, może być niezdrowa? A może wszystko zależy od jej rodzaju i ilości oraz naszego stanu zdrowia?

• Czy kawa pita na czczo działa negatywnie na żołądek?

Napar pobudza wydzielanie soku żołądkowego, jednak nie potwierdzono większej szkodliwości kawy na błonę śluzową żołądka, a jedzenie nie okazało się wcale barierą ochronną. Wniosek z faktów powinien być jednak taki, że przy chorobach przewodu pokarmowego, zwłaszcza refluksie, powinniśmy ograniczyć picie kawy lub całkowicie z niej zrezygnować. Osobom szczególnie wrażliwym, które odczuwają przykre dolegliwości po spożyciu naparu na czczo, mogą pomóc niektóre posiłki spożyte wcześniej, np. dojrzałe banany, cytrusy, pełnoziarniste pieczywo, płatki owsiane. Mogą one zmniejszać kwasowość żołądka. Lepiej też wypić espresso lub klasyczną czarną i zrezygnować z dodatku mleka lub śmietanki.

• Czy kawa wypłukuje magnez i inne składniki pokarmowe?

To jedno z najpopularniejszych przekonań, które nie do końca jest prawdziwe. Rzeczywiście może zmniejszać wchłanianie witaminy B2, B6, kwasu foliowego i witaminy D. Ogranicza też absorpcję wapnia, ale działanie to można ograniczyć, wybierając kawę mleczną, np. latte lub cappuccino. Mitem jest także to, że wypłukuje magnez z organizmu. Może w niewielkim stopniu zmniejszać jego przyswajalność, ale jednocześnie sama go dostarcza. Wszystko to nie ma jednak związku z porą picia kawy. Okazuje się nawet, że spożycie jej godzinę po posiłku może przyczynić się do spadku wchłanialności żelaza.

• Czy pobudzające działanie kawy jest mniejsze, kiedy pijemy ją na czczo?

Spożywanie naparu kawowego może mieć w tym wypadku działanie usypiające przez spowalnianie trawienia glukozy i obniżanie glikemii. Istnieją jednak badania, które wykazały, że osoby pijące kawę zamiast śniadania wykazywały się lepszą koncentracją i zapamiętywaniem. Mogły być jednak bardziej zdenerwowane i niezadowolone.

• Czy kawa wypita na czczo odwadnia?

Kawa może mieć działanie diuretyczne i odwadniać, ale tylko spożyta w bardzo dużej ilości. Przy zachowaniu przeciętnej dziennej dawki znaczny negatywny wpływ na gospodarkę wodną nie jest możliwy. Okazuje się nawet, że kawa może działać na nią korzystnie. Zauważyć można pilniejszą potrzebę skorzystania z toalety po spożyciu kawy. Nie jest to jednak związane z przyjmowaniem jej na czczo.

• Czy po kawie pitej na czczo można się gorzej czuć?

Istnieje niewielka grupa osób szczególnie wrażliwych na kawę. Po jej spożyciu mogą one odczuwać zmęczenie, nudności, wymioty lub cierpieć na biegunkę. Jest to jednak cecha indywidualna, dlatego powinniśmy obserwować reakcję swojego organizmu na kofeinę i inne związki zawarte w kawie. Nie potwierdzono także bardziej szkodliwej działalności napojów kawowych z mlekiem. Niektóre osoby mogą jednak nie mieć świadomości alergii lub nietolerancji, np. laktozy. Warto więc wypróbować różne rodzaje kawy oraz dodatków spośród bogatego menu dostępnego np. za przyciśnięciem jednego przycisku w ekspresach automatycznych De’Longhi. Może się okazać, że po dużym cappuccino będziemy odczuwać nieprzyjemne dolegliwości, a już po klasycznej czarnej nie. Pozostaje więc przyjemność testowania, aby móc cieszyć się idealnie dopasowanym do nas napojem.

Kiedy najlepiej pić kawę?

Skoro większość z obiegowych opinii na temat picia kawy na czczo nie ma uzasadnienia w badaniach, to czy najlepiej pić ją bez śniadania? Kiedy będzie najbardziej pobudzająca, a kiedy zadziała odchudzająco? Na relaksującą chwilę z filiżanką ulubionego naparu najlepiej wybrać idealną porę:

• Po jakim czasie działa kofeina w kawie? Kiedy kawa pobudza najmocniej?

Uaktywnia się ona po około 30 minutach i działa około 4-5 godzin. Dlatego, jeśli potrzebujemy energii do pracy, najlepiej moment odpoczynku zaplanować odrobinę wcześniej przed jej rozpoczęciem. Pół godziny to odpowiedni czas na szybkie przygotowanie ulubionego napoju przy pomocy ekspresu automatycznego lub relaksujący rytuał parzenia w ekspresie kolbowym. Po 4-5 godzinach warto też zaplanować kolejną przerwę na espresso, latte, czy macchiato.

Warto też wziąć pod uwagę pory dnia, w których organizm wydziela kortyzol, działający podobnie do kofeiny. Pojawia się on rano o 8-9, później między 12-13 i wieczorem o 17-18. Najlepiej więc przyjmować kawę przed lub po, aby skorzystać zarówno z pobudzenia kofeiną, jak i naturalnym kortyzolem, i nie przesadzić z ich dublującą się dawką.

• Kawa na odchudzanie – kiedy ją pić?

Kawa powoduje szybsze opróżnianie żołądka, zmniejsza też wchłanianie węglowodanów i tłuszczy z posiłków, dlatego, aby wykorzystać jej działanie odchudzające, warto wypijać ją na ok. 1 lub 1,5 godziny przed jedzeniem. Lepiej zrezygnować ze spożywania jej razem ze śniadaniem czy obiadem, ponieważ może to przyczynić się do osłabienia absorpcji niektórych składników. Picie jej po posiłku może spowodować zmniejszone wchłanianie żelaza.

• Ile kawy można pić dziennie?

Jeśli nie ma przeciwwskazań, można przyjmować ok. 300-400 mg kofeiny każdego dnia, co przekłada się na około 5 filiżanek po 125 ml. W takiej ilości można nawet skorzystać z pozytywnych właściwości kawy. Szkodliwa ilość to ponad 750 mg. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny ograniczyć picie kawy do 1-2 filiżanek. Przeciwwskazaniem do jej spożycia jest m.in. choroba refluksowa żołądka.

• Czy kawa uzależnia?

Kawa wypijana regularnie może uzależniać, co prowadzi do osłabienia jej działania. Kiedy pijemy jej dużo i często, może się okazać, ze po jakimś czasie organizm będzie domagał się większej dawki, aby uzyskać porównywalne efekty. Symptomem może być senność i zmęczenie, lub przy znacznych ilościach kofeiny, która pobudza wydzielanie kortyzolu, również drażliwość. Po odstawieniu możemy też czuć się poddenerwowani, niespokojni, odczuwać bóle głowy i dekoncentrację.

Nie ma dowodów naukowych na szkodliwe działanie kawy wypijanej na czczo. Okazuje się jednak, że po zjedzeniu śniadania czujemy się spokojniejsi, gotowi do pracy i mamy lepsze samopoczucie. Najlepiej i najzdrowiej zjeść je do 1-2 godzin po wstaniu, a przerwę kawową zrobić sobie za 1 lub 1,5 godziny od zjedzenia posiłku.

Źródła:

https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C31156%2Cekspert-kawa-moze-oznaczac-wiele-korzysci-dla-zdrowia.html https://zdrowie.wprost.pl/odzywianie/produkty/10331294/czy-mozna-pic-kawe-na-pusty-zoladek-odpowiedz-nie-jest-jednoznaczna.html

Powrót do strony głównej