Planowanie dnia i zarządzanie czasem – jak zyskać
efektywność?
Każdy z nas ma jakiś cele i marzenia, które chcemy
spełnić. Jednak zła organizacja czasu sprawia, że droga do
ich realizacji stale się wydłuża, a to może wywoływać
frustrację i stres. Co zrobić, by poprawić swoją
efektywność? Jak planować dzień, aby wykonać wszystkie ważne
zadania i mieć chwilę dla siebie i bliskich?
Kluczem jest znalezienie odpowiednich technik zarządzania
czasem i umiejętne wcielenie ich w życie.
Dlaczego warto świadomie zarządzać swoim czasem?
Bez odpowiedniej organizacji czasu trudno jest osiągnąć
zamierzone cele. Planowanie:
-
pomaga zapanować nad organizacyjnym chaosem – dzięki niemu
nie tylko wiemy co i kiedy mamy zrobić, ale też
lepiej definiujemy swoje cele i nie zaprzątamy sobie
głowy mało ważnymi sprawami,
-
pozwala zorientować się, ile tak naprawdę czasu zajmuje
nam wykonanie konkretnych czynności, od tych prozaicznych,
jak poranna toaleta, po bardziej wymagające, bezpośrednio
związane z wykonywaną przez nas pracą. Dzięki temu
możemy się lepiej zorganizować,
-
poprawia naszą efektywność i sprawia, że w pełni
wykorzystujemy swój potencjał. Dzięki niemu możemy
szybciej się rozwijać i łatwiej osiągać zamierzone
cele długoterminowe, jak poprawa kondycji fizycznej,
zmiana pracy, objęcie wyższego stanowiska, czy (bardziej
materialne) kupno nowego samochodu lub wyjazd na wymarzone
wakacje.
Najpopularniejsze metody zarządzania czasem – którą wybrać?
Internet aż puchnie od opisu różnych technik, które pomagają lepiej
zarządzać swoim czasem i tak planować dzień, aby każda minuta
pracy zbliżała nas do realizacji określonych celów. W gąszczu
metod warto wyróżnić przynajmniej te cztery:
-
Metoda ALPEN
Prosta i bardzo skuteczna metoda planowania czasu,
sprawdzająca się zwłaszcza przy zarządzaniu zadaniami
krótkoterminowymi (najczęściej do wykonania w ciągu jednego
dnia). Jej nazwa to akronim od niemieckich słów, wskazujących na
konkretne czynności, które trzeba zrealizować:
-
A – Aufgaben (zadania) – ustalenie
i zapisanie wszystkich obowiązków, które należy wykonać
w danym dniu.
-
L – Länge schätzen (szacowanie długości) –
określenie, ile czasu zajmie realizacja konkretnych zadań, np.
konferencja – 2 godziny, odpisywanie na maile – 2 godziny.
Przy każdym zadaniu warto dodać kilka minut na nieprzewidziane
sytuacje.
-
P – Pufferzeiten einplanen (przerwy i odpoczynek)
– uwzględnienie wszystkich przerw, które pozwolą nam złapać
oddech między kolejnymi zadaniami.
-
E – Entscheidungen treffen (priorytety) –
określenie najważniejszych zadań, które muszą zostać
zrealizowane w danym dniu. Mniej ważne obowiązki możemy
wykonać później, delegować komuś innemu albo przełożyć na
następny dzień.
-
N – Nachkontrolle (kontrola) – podsumowanie
ukończonych prac; sprawdzenie czy wszystkie założenia udało
nam się zrealizować w przewidzianym czasie. Taka analiza
sprawdza naszą efektywność i pomaga lepiej zaplanować
kolejny dzień pracy.
-
Zasada 60/40
Zakłada, aby nie planować dnia co do minuty, ale zostawić sobie
ok. 40% czasu na sytuacje nieprzewidziane, które przecież zawsze
mogą się pojawić. Mając odpowiedni bufor czasowy minimalizujemy
stres, działamy pewniej i skuteczniej. Zasadę tę czasem
przedstawia się też w opcji 60/20/20,
gdzie 60% czasu stanowią zaplanowane zadania, 20% sytuacje
nieprzewidziane i kolejne 20% czynności związane
z naszą dodatkową aktywnością i spontanicznymi
działaniami.
-
Macierz Eishenhowera
Pozwala ustalić priorytety i ocenić własną produktywność.
Matryca dzieli zadania na dwie główne grupy – ważne
i pilne. Te pierwsze mają największe znaczenie, ponieważ
ich realizacja zbliża nas do osiągnięcia wyznaczonych celów. Te
drugie są najczęściej mniej istotne, ale wymagają szybkiej
realizacji i nie można ich odłożyć na późniejszy termin.
Z połączenia obu kategorii możemy wydzielić 4 podgrupy:
-
Ważne i Pilne – zadania, które
powinniśmy wykonać osobiście, w możliwie najszybszym
czasie. Ich niewykonanie może przynieść przykre konsekwencje.
-
Ważne i Niepilne – zadania, które są
ważne dla realizacji celów, ale nie muszą być wykonane od
razu. Należą do nich m.in. planowanie, budowanie relacji,
samorozwój czy odpoczynek.
-
Nieważne i Pilne – zadania o małym
stopniu ważności, ale wymagające szybkiego działania, np.
opłacenie rachunków, przeprowadzenie niektórych rozmów
telefonicznych, realizacja cudzych celów. Obowiązki te można
delegować komuś innemu.
-
Nieważne i Niepilne– czynności, które
zabierają nam sporo czasu, ale nie przynoszą nam żadnego
pożytku, jak nadmierne oglądanie telewizji czy śledzenie
mediów społecznościowych (niezwiązane z pracą) –
najlepiej je całkowicie wyeliminować.
-
Praca w blokach czasowych
Zakłada podzielenie dnia na bloki czasowe, w których
zajmiemy się jednym typem zadań. Przykładowo mogą to być:
-
strategie i projekty – czyli praca nad głównymi
zadaniami, które powinniśmy wykonać w ciągu dnia,
- konferencje i spotkania – na żywo i online,
- odpoczynek – basen, siłownia, fitness, joga itd.
Ważne, aby po każdym bloku zostawić chwilę czasu na
niespodziewane sytuacje i odpoczynek.
Znajomość różnorodnych technik zarządzania czasem to jedno.
Drugie, to umiejętność dopasowania konkretnych metod do własnych
potrzeb. To, co sprawdza się u jednych, może nie przynieść
żadnych efektów u innych. Dlatego, by znaleźć technikę
odpowiednią dla siebie, trzeba najpierw poeksperymentować.
Jak efektywnie planować swój czas?
Zanim zaczniesz szczegółowo rozpisywać plan tygodnia i plan
dnia, musisz mieć dobrą bazę i odpowiednią wiedzę o samym
sobie. Co warto zrobić na początku?
-
Ustal priorytety i wyznacz celeJeśli chcesz
poprawić swoją efektywność i osiągnąć sukces (który dla
każdego z nas może oznaczać coś zupełnie innego), musisz
wiedzieć, dokąd zmierzasz i co konkretnie chcesz osiągnąć.
Gdy już to ustalisz, powinieneś uświadomić sobie kolejną rzecz,
otóż nie da się zrobić wszystkiego. Doba jest ograniczona
i nie można jej dowolnie wydłużyć, nawet jeśli bardzo tego
chcemy. Dlatego warto określić, które sprawy i zadania są
naprawdę ważne i zbliżają cię do osiągnięcia długoterminowego
celu i na nich skupić całą swoją uwagę. Mniej ważne sprawy,
które w dłuższej perspektywie do niczego ci się nie
przydadzą, można spokojnie odpuścić.
-
Nie bierz na siebie za dużo obowiązkówRacjonalne
planowanie dnia pokazuje, ile zadań faktycznie jesteśmy
w stanie wykonać w określonym czasie. Jeśli lista twoich
obowiązków jest zbyt długa, nie będziesz w stanie ich
zrealizować, a dodatkowo narazisz się na niepotrzebną
frustrację i stres. Lepiej odpuścić kilka zadań, zamiast
starać się zrealizować wszystkie, bo w rezultacie żadna
z nich nie będzie wykonana prawidłowo.
-
Sprawdź, kiedy jesteś najbardziej efektywnyNikt
nie jest w stanie pracować z równą wydajnością przez
cały dzień. Każdy z nas ma swoje pory, w których pracuje
mu się najlepiej i najszybciej. Jedni wykazują największe
skupienie rano (stąd nazwa „skowronki”), inni zdecydowanie lepiej
pracują w godzinach popołudniowych lub nawet nocnych (tzw.
sowy). Warto sobie uświadomić, którym typem jesteś i właśnie
na te godziny planować realizację najtrudniejszych
i najbardziej wymagających zadań. Dzięki temu możesz wykonać
je znacznie szybciej.
-
Nie zapominaj o odpoczynkuNastawieni na
realizację celu często zapominamy, że nasz organizm potrzebuje
momentów wytchnienia i relaksu, aby zregenerować siły
i naładować baterie do dalszej efektywnej pracy. Jeśli nie
dajemy mu na to szansy, dopada nas stres i zmęczenie, które
może powodować spadek koncentracji i uwagi. To z kolei
prowadzi do gorszej wydajności i opóźnia realizację
zamierzeń. Ciągła praca na wysokich obrotach to również prosta
droga do wypalenia zawodowego i utraty zdrowia.
Jeśli nie chcesz do tego dopuścić, nie zapominaj o śnie (zaleca
się, by trwał on 7-9 godzin) i krótkich odpoczynkach
w ciągu dnia. W ramach relaksu możesz wykonać kilka
ćwiczeń rozciągających, wyjść na podwórko lub balkon
i odetchnąć świeżym powietrzem albo wypić w spokoju
filiżankę ulubionej kawy. Dzięki ekspresom ciśnieniowym De’Longhi
ulubiony napój przygotujesz błyskawicznie, po naciśnięciu jednego
przycisku, więc nie stracisz ani jednej cennej minuty.
Planowanie w pigułce – o czym pamiętać, by widocznie
poprawić swoją efektywność?
Efektywne planowanie i zarządzanie czasem to proces, którego
trzeba się nauczyć. Aby uniknąć frustracji i niepowodzeń,
staraj się przestrzegać kilku prostych zasad:
-
Bez względu na to, z jakiej techniki planowania korzystasz,
na początku rozpisz swoje główne cele i założenia na
najbliższy rok (możesz podzielić je również w inny sposób,
np. na kwartały) – wszystkie zadania, które wykonujesz każdego
dnia, powinny zbliżać cię do realizacji głównych zamierzeń.
-
Zadania do zrealizowania w poszczególne tygodnie i dni
rozpisuj na bieżąco. Najlepiej robić to wieczorem, kiedy masz
„czystą” głowę i możesz spokojnie ustalić hierarchię
aktywności oraz czas ich wykonania.
-
Określ priorytety – najważniejsze sprawy postaraj się wykonywać na
początku tygodnia.
-
Zaczynaj pracę od wykonania najpilniejszego i najważniejszego
zadania.
-
Nie wykonuj kilku czynności naraz. W większości wypadków
multitasking wcale się nie sprawdza i może sprawić, że
żadnego z wyznaczonych zadań nie doprowadzamy do końca. Jeśli
chcesz być wydajny, skup się na wykonaniu jednego obowiązku.
Zabierz się za kolejny dopiero wtedy, gdy poprzedni będzie już
zrealizowany. W ten sposób będziesz w stanie zrobić
o wiele więcej.
-
Stosuj zasadę 2 minut David’a Allen’a – jeśli
masz zadania, których wykonanie zajmie ci mniej niż 2 minuty,
zrealizuj je od razu. Dzięki temu nie będziesz niepotrzebnie
tracić czasu na ich planowanie.
-
Jeśli nie uda ci się wykonać jakiegoś zadania, postaraj się je
przenieść na następny dzień – nie odkładaj jego wykonania
w nieskończoność.
-
Nie planuj szczegółowo każdej chwili – daj sobie czas na działania
spontaniczne, nadprogramowe i tzw. nagłe wypadki (dobrze
sprawdza się tu metoda 60/20/20).
-
Podczas pracy nie przeglądaj kanałów social media (chyba, że twoja
praca tego wymaga) – to prawdziwi pożeracze czasu.
Z najnowszymi wrzutkami na YouTube, TikToku czy Instagramie
możesz zapoznać się później.
Co jeszcze możesz zrobić, aby poprawić swoją efektywność?
Na naszą wydajność składa się wiele czynników, również tych
nie związanych bezpośrednio z wykonywaną pracą. Jeśli
chcesz być bardziej efektywny:
-
W planowaniu tygodnia nie skupiaj się tylko na pracy
– zarezerwuj sobie czas dla rodziny, bliskich
i znajomych. Dobrze jest też przeznaczyć 1-2 godziny
w tygodniu tylko dla siebie. Może to być czas na
lekturę, medytację, czy ulubiony serial.
-
Śpij o stałych porach i nie korzystaj
z komputera i telefonu minimum godzinę przed
snem. Niebieskie światło emitowane przez ekrany pobudza
komórki nerwowe, przez co trudno nam się wyciszyć.
-
Wstawaj odpowiednio wcześnie, aby nie zaczynać dnia
w stresie i biegu. Wprowadź poranne rytuały,
które łagodnie wprowadzą cię w wymagający dzień. Może
to być prysznic, śniadanie
z filiżanką ulubionej kawy
i obowiązkowa prasówka.
- Odżywiaj się regularnie i zdrowo.
-
Nie zapominaj o aktywności fizycznej – ćwicz co
najmniej 3 razy w tygodniu. Regularne uprawianie
sportu poprawia samopoczucie i sprawia, że czujemy
się pełni energii i bardziej zmotywowani do
działania.