W latach 90. XX wieku na potrzeby specjalistów zajmujących się produkcją, handlem oraz serwowaniem i degustowaniem kawy powstało koło smaków – narzędzie mające pomóc w klasyfikacji smaków naparu. W 2016 roku Amerykańskie Stowarzyszenie SCAA (Specialty Coffee Association of America) opublikowało wersję, która została opracowana tak, aby mógł z niej korzystać każdy.
Jak wynika z koła smaków, w ziarenkach może znajdować się aż 9 rodzajów aromatycznych nut. Próbnik wskazuje na kawy: pikantne, palone, orzechowe lub kakaowe, kwiatowe, owocowe, słodkie, kwaśne lub sfermentowane, zielone i roślinne oraz inne, w których znajdziemy np. smak apteczny. Informacja na ten temat powinna znaleźć się na opakowaniu kawy. Jak możemy podkreślić te delikatne niuanse smakowe zamknięte w kawie? Wzbogaćmy ją o szczyptę przypraw lub dopasujmy syrop.
Jakie przyprawy i dodatki będą najlepsze do kawy?
Inspirując się kołem smaków, możemy dobrać przyprawy odpowiednie do naszego naparu. Zdecydujmy się na klasykę w postaci przypraw korzennych, sięgnijmy po aromaty kwiatowe, owocowe lub ziołowe. Sprawdźmy też, jak smakować będzie kawa z dodatkiem odrobiny soli lub pieprzu.
Kawa cynamonem, kardamonem i przyprawami korzennymi
Przyprawy korzenne powinny znaleźć się w kuchni każdego, kto lubi eksperymentować ze smakiem kawy, zarówno tej czarnej, jak i mlecznej, zbliżającej napój w stronę deseru. To one nadają tej charakterystycznej słodyczy połączonej z przyjemnie rozgrzewającą pikantnością. Możemy zdecydować się na to, aby w naszej filiżance cynamon, goździki, kardamon, anyż gwiazdkowy, gałka muszkatołowa lub wanilia zagrały solo lub zestawić je w aromatyczne kombinacje. Przyprawy korzenne doskonale się ze sobą łączą. Musimy jednak uważać, aby nie przesadzić i nie przyćmić naturalnego smaku kawy. Na filiżankę wystarczy szczypta mieszanki.
Jakie przyprawy korzenne można dodać do kawy? Możemy zdecydować się na dodanie wersji sproszkowanej do samego naparu. Aby przyrządzić kawę z przyprawami należy na dno filiżanki wsypać ilość przyprawy, która zmieści się na czubku łyżeczki. Następnie przyprawy te należy zalać gorącą kawą, w której cieple uwolnione zostaną wszystkie aromaty. W ten sposób dokładnie połączą się wszystkie smaki i zapachy, a cynamon, kardamon, anyż, gałka muszkatołowa lub goździki pod wpływem temperatury nabiorą głębi i mocy. W przypadku wanilii wykorzystać możemy cukier z jej dodatkiem lub całe laski, z których wyjmiemy cenne nasionka.
Zamiast kupować mieszanki ziaren wzbogacane sztucznymi aromatami w postaci – zazwyczaj syntetycznych – olejków, do pojemnika z kawą możemy włożyć przyprawy korzenne w całości. Będą one również doskonałą ozdobą gotowego naparu. Laskę cynamonu do glinianego naczynia z kawą wkładają m.in. mieszkańcy Meksyku.
Do jakich kaw pasują przyprawy korzenne? Do kaw o smaku orzechowo-kakaowym, palonym, pikantnym, jak również niektórych owocowych czy kwiatowych.
Rozgrzewająca kawa z imbirem, pieprzem lub chili
Patrząc na koło smaków, widzimy, że kawa może zawierać w sobie nuty pikantne. Jeśli lubimy tego typu smaki lub chcemy przyrządzić rozgrzewający, regenerujący napar, możemy wzbogacić go o dodatek szczypty chili, pieprzu lub świeżego czy suszonego imbiru. Do jakich kaw pasują przyprawy rozgrzewające? Podkreślą intensywny smak espresso albo klasycznej czarnej kawy. Odrobina ostrych przypraw zaskoczy także w napojach z dodatkiem mleka lub deserach na ciepło. Dzięki nim poczujemy słodycz zakończoną zaskakującą pikantnością. Imbir podkreśli nuty owocowe, roślinne i kwiatowe, a pieprz i chili uzupełnią kawy palone, orzechowe i kakaowe.
Kawa z solą
Choć pomysł dosypywania soli do kawy wydaje się nieco ekscentryczny, ma swoje uzasadnienie. Taki dodatek polecany jest szczególnie osobom, którym przeszkadza nadmiar goryczki w niektórych naparach. Szczypta soli minimalizuje odczuwanie smaków gorzkich. Odbieramy je w znacznie mniejszym stopniu dzięki zawartym w niej jonom sodu. Sól może dodatkowo nadać głębi innym dodatkom dołączanym do kawowych napojów, np. karmelowi lub roztopionej czekoladzie. Może być dodawana do każdego rodzaju kawy, która jest dla nas zbyt gorzka.
Kawa kokosowa
Nasza ulubiona kawa nabierze wyjątkowego smaku dzięki jednej, drobnej zmianie. Wystarczy, że zamiast mleka krowiego dodamy do niej kokosowe. Uzyskamy kremowy, egzotyczny napój, dla którego najlepszą bazą będą gatunki kawy o nutach orzechowych, czekoladowych, kwiatowych oraz cytrusowych. Możemy także skorzystać z przepisu na zdrową, sycącą i wykorzystywaną przy dietach odchudzających kawę bulletproof, czyli tzw. kuloodporną mieszankę espresso z nierafinowanym, aromatycznym olejem kokosowym i masłem klarowanym. Gotowe napoje możemy dodatkowo udekorować wiórkami.
Kawa z miętą i innymi ziołami
Zaskakująca, niebanalna i orzeźwiająca – taka jest kawa z dodatkiem wybranych ziół. Zdecyduj się na podkreślenie roślinnych, kwiatowych lub owocowych smaków zamkniętych w ziarnach lub postaw na oryginalne połączenie z kawą o aromacie czekolady. Do ulubionego napoju włóżcie po prostu gałązkę świeżej mięty, rozmarynu, tymianku lub lawendy. Możesz także zamknąć je w szczelnym pojemniku z cukrem, aby uzyskać jego aromatyzowaną wersję.
Kawa z kakao lub czekoladą
Czekolada lub kakao to klasyczny dodatek, który sprawdza się zarówno przy komponowaniu bogatych napojów deserowych na bazie kawy, jak również w niewielkim, intensywnym espresso. Możemy je potraktować jako dekorację, posypując wierzch mlecznej pianki lub bitej śmietany albo stworzyć mocno czekoladowy napój. Wystarczy dodać kostkę gorzkiej czekolady do filiżanki espresso lub rozpuścić większą porcję i wymieszać z mleczno-kawowym napojem.
Jak zrobić kawę smakową? Gotowe i domowe syropy do kawy
Moda na kawy smakowe rozprzestrzeniła się na całym świecie za sprawą amerykańskich kawiarni sieciowych, które zaczęły dodawać do napojów różne, często oparte na oryginalnych, niebanalnych recepturach syropy. Dziś tego typu dodatki są dostępne w sklepach w wielu różnych wariantach: od klasycznego karmelowego po orzechowe i czekoladowe, a nawet miętowe i owocowe. Znajdziemy również słodkie mieszanki o smaku popcornu lub pianek marshmallow. Wykorzystywane są zazwyczaj do wzbogacania kaw mlecznych, ale można je stosować również dla nadania słodyczy klasycznemu, czarnemu naparowi.
Syropy ze sklepu można zastąpić również tymi naturalnymi. Jako słodki dodatek do kawy w amerykańskim stylu sprawdzi się również syrop klonowy. Doskonałym zamiennikiem będzie miód. W sklepach znaleźć możemy również taki, do którego dodano zdrowy pyłek i cynamon.
Syropy smakowe możemy w prosty sposób zrobić w domu. Na początku musimy w wodzie podgrzać cukier w proporcji 1:1 lub 1:1,5, by uzyskać syrop cukrowy. Wystarczy do niego dodać wybrane przyprawy lub dodatki, np. cynamon, wanilię lub mleko i wiórki kokosowe oraz podgrzewać do uzyskania głębokiego aromatu i smaku. W ten sposób uzyskamy w pełni naturalny syrop bez syntetycznych dodatków. W Stanach Zjednoczonych popularnym dodatkiem do kawy są także różnego rodzaju smakowe śmietanki. Ciekawą możemy zrobić ze zmiksowanych daktyli, przypraw korzennych oraz mleka krowiego lub roślinnego w proporcjach, które po wymieszaniu dadzą płynną konsystencję.